Gartner Hype Cycle ile Yeni Teknolojileri Keşfedin

Gelişen dünya düzeninde sorunlara çözüm üreten ve hayatın her alanını kolaylaştıran çağın çok ötesindeki teknolojik keşifler, yeni dünya becerileri gelişim yolculuğunda insanlara bambaşka yaşam deneyimler sunmaya devam ediyor. Bu deneyimde emin adımlarla yol alanlar daha büyük ayrıcalıklar elde ediyor. Kısacası yetenekleri çeşitlendirmek, yeniliklere alışmak ve sürece adapte olmaya çalışmak bile bizi rakiplerimizden daha değerli kılıyor ve bu düzen artık hayatımızın değişmez bir parçası oluveriyor. Bugün şirketler de kendi platformlarında onlara hem başarı katacak hem de sektörlerinde kalıcılıklarını artıracak aksiyonlar almalarını gerektiğini artık çok iyi biliyor.

Yeni teknolojilerin şirketlere nasıl etki edeceğine ve önceden nasıl aksiyon alınacağına yönelik soruların yanıtı aranıyor ve tüm bu süreçler Gartner Hype Cycle ile daha kolay cevap buluyor. Gartner Hype Cycle, teknolojinin yanı sıra popüler olarak dijital pazarlama, içerik pazarlaması, yönetim bilimleri, gelir ve yatırım işlemleri gibi alanlarda da tercih edilebiliyor.

Enocta Katolog’da bulunan Yeni Dünya Becerileri Gelişim Yolculuğu ile değişen dünyaya yön vermek mümkün. Dijital dönüşümün kurumlar, liderleri ya da çalışanlarından ne gibi sorumluluklar beklediğine dair yanıtları bulabileceğiniz özel eğitim bu alana olan bakış açınızı değiştirecek.

Gartner Hype Cycle Nedir?

Amerikan araştırma, danışmanlık ve bilgi teknolojisi firması Gartner tarafından geliştirilip markalaştırılan Gartner Hype Cycle, belirli teknolojilerin yetkinliğini, içselleştirilmesini ve sosyal uygulamasını temsil etmek için 1995’ten bu yana kullanılan bir çeşit sistematik grafik sunumudur. Gartner Hype Cycle, temel bir yaşam döngüsü olarak dikkat çeken bakış açısıyla pek çok teknolojinin kendi yolculuklarında nerede olduklarını anlamaları ve yorumlayabilmeleri için önemli bir pusuladır. Teknolojiyle tetiklenen konulardan beklentilere, doğru modellerin bulunması için atılması gereken hamlelerden teknolojinin ürünleşme yolculuğundaki hikayesine kadar pek çok önemli evreyi analiz eden Gartner Hype Cycle grafiği sayesinde birçok şeyi ön görüyle değerlendirmek mümkün olabiliyor.

2022’de değer kazanan teknolojilerin tümünü Gartner Teknoloji İlerleme Döngüsü’nde görebilirsiniz;

https://www.gartner.com/en/podcasts/thinkcast/best-of-thinkcast-2022-recession-proofing-new-hype-cycle-technologies-and-data-toolkits

Heyecan uyandıran trend teknolojiler için başarıya ulaştıran  bir döngüdür, Gartner Hype Cyle…

Teknoloji Döngüsü Nasıl Çalışır?

Teknolojinin yaşam döngüsünü okuyabilmek için Gartner Hype Cycle grafiğindeki 5 kritik aşamanın bilinmesi ve nasıl çalıştığının kavranması gerekir. Gartner Hype Cycle döngüsü için aşağıdaki basamakların sıralamasını takip etmeniz önemlidir.

Teknoloji Tetikleyicisi

Umut vadeden bir teknoloji ortaya çıkmış ve medyanın ilgi odağı olmuştur, fakat teknolojinin kendisi bir ürün ya da hizmet olarak henüz kullanılabilir durumda değildir. Hatta Gartner Hype Cycle döngüsüne göre ticari açıdan uygulanabilir olup olmadığı bile tam olarak bilinememektedir.

Şişirilmiş Beklentilerin Zirvesi

İlgili teknolojinin erken keşfedilip değerlendirilmesiyle başarılı bir çıkış yakalayan birkaç girişim bulunur fakat başarısız girişimlerin sayısının, başarılı olanlardan oldukça fazla olduğunu belirtelim. Gartner Hype Cycle grafiğinin bu aşamasında bazı şirketlerin yeni teknolojiler karşısında aksiyon alırken, bazılarının almadığı dikkat çeker.

Hayal Kırıklığının Dip Noktası

Bir nevi doğal seçilim aşamasıdır. Bazı teknoloji üreticileri çetin piyasa koşulları karşısında ciddi başarısızlıklar yaşayarak pazardan çekilir. Teknolojinin geliştirilmesine yönelik yatırımların devam etmesi, mevcut teknolojinin erken benimseyenler* tarafından sevilip sevilmeyeceğine bağlıdır. (Erken Benimseyen (Early Adopter): Yeni bir teknolojik ürünü herkesten önce alıp kullanma eğilimi taşıyan kimse. Rogers’ın Yeniliğin Yayılması (Diffusion of Innovations) Teorisi’nde geçen bir terimdir. Yeniliğin Yayılması Teorisi’ni merak edenler aşağıdaki videoyu izleyebilirler.)

‍

Aydınlanma Yokuşu

‍Teknolojinin iş yaşamı ve gündelik hayata olan etkisinin netleştiği aşamadır. Burada geliştirilecek prototipler, ikinci ve üçüncü nesil ürünlere temel teşkil eder.

Üretkenlik Platosu

‍Bu aşamada, teknoloji kitleler tarafından kabul edilir. Ürün ve hizmetler farklı piyasalarda boy gösterir. Teknoloji geniş pazarlara yayıldıkça yatırımlar karşılığını almaya başlar.

Yukarıdaki grafiğin üzerindeki noktalar, gelecek 10 yılda günlük hayat ve iş dünyası üzerinde fark yaratacak yeni teknolojileri temsil ediyor. Bu teknolojileri 5 kategori altında incelemek mümkün.

Sensörler ve Hareketlilik

Mobilitesi yüksek ve etrafındaki nesneleri gözlemleyip manipüle edebilen teknolojiler. Temelde, yapay zeka (YZ) ile sensör teknolojilerindeki gelişmeler sonucu oluşan bir trend: Hafif kargo taşıyan (havada veya yerde) dronelar, artırılmış sanal gerçeklik içeren bulut, uçan otonom araçlar, ileri düzey otonom araçlar, 3D sensing kamera.

‍

‍

Artırılmış İnsan

Giderek sağlık, zeka ve kas gücü artırılmış “süper-insan” yaratabilecek teknolojiler: biyoçip, artırılmış zeka, akıllı ve kapsayıcı (immersive) yaşam ve iş alanları, biyoteknoloji (yapay insan dokusu dahil).

‍

‍

Bu kategori altında dikkat çeken bir diğer kavram da yapay duygusal zeka. Duyguları algılayan ve analiz edebilen bu yeni nesil yapay zekalar, dolandırıcılara karşı kullanılabildiği gibi; kişinin mutluluğunu ölçümlemek ya da demans (bunama) belirtisi gösterip göstermediğini tespit etmek amacıyla da kullanılabilecek.

‍

‍

Süper Bilgisayarlar ve Modern İletişim

Bildik bilgisayar ve iletişim teknolojileri ikili (0-1) bitler üzerine inşa edilmiştir. Post-klasik bilgisayar – kuantum bilgisayar –  ve iletişim – 5G –  ise tamamen yeni bir mimari kullanıyor. Bu trendi gösteren teknolojiler: 5G, yeni nesil hafıza, alçak yörünge uyduları, nano ölçekli 3D baskı.

‍

‍

Dijital Ekosistemler

Kuruluşlar, insanlar ve nesneler arasındaki bağlantıların dijital platform üzerinden gerçekleşmesini sağlayan teknolojiler: Bilgi diyagramları, sentetik veri, merkezi olmayan otonom organizasyonlar, DigitalOps (dinamik öğrenme ve optimizasyon mekanizmalarını da içeren, operasyonları dijital ortamda gerçekleştirme merkezi).

İleri Yapay Zeka ve Analitik

Verilerin otonom veya yarı-otonom incelenmesini sağlayan sofistike algoritmaların oluşturduğu ileri analitiğin yapay zeka içinde kullanılmasını sağlayan teknolojiler: Adaptif makine öğrenmesi, Edge YZ, Edge analitik, şeffaf (kendini açıklayan) YZ, transfer öğrenimi, GAN (generative advanced learning), AI PaaS, diyagram (graph) analitiği. (Edge YZ ve Edge analitik: Nesnelerin interneti ağının uç noktalarında kullanılabilen YZ ve analitik.)

‍

Geçen yıl ile karşılaştırma yapmak isteyenler, 2018 yılına ait grafiği görmek için buraya tıklayabilirler.

Sizce yukarıdaki teknolojilerden hangisinin etkisi eğitim sektöründe en fazla hissedilecek? Yorumlarınızı bekliyoruz ☺

Gartner Hype Cycle'ı Nasıl Kullanabilirsiniz?

Yeni bir hizmet, özel bir ürün, duyuracağınız bir çözüm ya da uzun zamandır beklediğiniz bir yatırım mı var? Bu süreçte doğabilecek türlü riskler için duyacağınız tüm endişelerinizi rafa kaldırın. Çünkü bu yolculuğa çıkmadan önce Gartner Hype Cycle önderliğine ihtiyacınız olabilir. Ürün ya da hizmetinize ait olgunluk seviyesi ve yaşam döngüsünün analizini öncesinden değerlendirmek atacağınız adımları önemli ölçüde sağlamlaştırıyor.  Gartner Hype Cycle’ı analizlerinizi kolaylaştırmak amacıyla tercih edebilirsiniz. Böylelikle geleceğe dair alınacak olan yatırım kararlarının riskini minimuma indirmiş olursunuz.

Öncelik Matrisi

Gartner Hype Cycle grafiğinin yanı sıra bir iş analiz aracı olarak tercih edebileceğiniz öncelik matrisi ise projelerin yönetici ve ekiplerinin bazı kriterleri kullanarak tüm maddeleri objektif biçimde tüm nesnelliğiyle değerlendirip karşılaştırmalarını sağlar. Şirketlere ait teknolojilerin potansiyel faydalarını inceleyebilmelerine yardımcı olması yönüyle çok önemli bir analiz türüdür. Projeleri önceliklendirmek, çoklu görevleri yürütmek, zamanı doğru kullanmak, ortak paydada fikir birliği teşvikini sağlamak için ideal bir yöntemdir. Eisenhower tarafından geliştirilen iki eksen dört kadranlı bu matrisin maddelerini gelin birlikte inceleyelim.

• 1. Kadran – Önemli ve Acil: Gerçekleştirilmesi gereken çok önemli ve acil başlığında ‘Hemen yap!’ görevleri olarak tanımlanabilir. Müşterilerden gelen anlık talepler, teslim tarihi acil olan işler örnek olarak gösterilebilir.
• 2. Kadran – Önemli ve Acil Olmayan: Matris oluşturma aşamasında özenli davranılması gereken bir basamak olarak değerlendirilebilir. ‘Önemli ama biraz daha zamanın var!’ görevleridir. Her iş kendi içinde elbette önemlidir, ancak zamanının acil olmaması kaliteli bir planlama süreci oluşturmanız açısından değerlidir. 1. Kadran işlerinin araya girebilme ihtimali planlamalarınızda aksaklıklara neden olabileceğinden iş yükünü dengeli bir şekilde yönetmeye dikkat etmelisiniz. Araştırma, proje geliştirme ve planlama gibi konular bu şemanın örnekleri arasında yer bulabilir.
• 3. Kadran – Acil ve Önemsiz: Acil olarak aksiyon alınması gereken görevleri içerir. ‘Önemsiz de olsa bir çözüme ihtiyaç var!’ algısı oluşturur. Çoğu zaman süreci çözüme kavuşturmak için ekipten farklı bir kişiye devredilebilir. E-postaları yanıtlamak, rutin telefon görüşmelerini sağlamak, anlık gelişen toplantılar için aksiyon almak gibi eylemler, matrisin bu aşamasına örnek olarak gösterilebilir.
• 4. Kadran – Acil Olmayan ve Önemsiz: Hedeflerinize herhangi bir katkısı bulunmayan ve aciliyeti olmayan işler, kadranın 4. aşamasını oluşturur. ‘Öncelik sıranı belirle, zamanını iyi yönet!’ mottosunu içerir. Planlama ve üretkenlik sürecine olumsuz yönde etki edebilir. Önem sırası acil olmayan işleri tamamlamaya çalışmak, gereksiz e-mail trafiği ile ilgilenmek, sürekli sosyal medyada zaman geçirmek gibi etmenler örnek olarak belirtilebilir.

Bir grafik tasviri olan Gartner Hype Döngüsü, teknolojik gelişmelerin döngülerini anlatırken Eisenhower’in öncelik matrisi etkili zaman yönetiminin nasıl olacağı konusunda fikir verir.

Önümüzdeki 10 Yılı Etkileyecek Yeni Teknolojiler

Teknolojinin hızına yetişmeye zorlandığımız bu çağda, hayatımızı kökten değiştirecek her türlü yeniliğe heyecan duymaya devam ediyoruz. COVID-19 süreciyle birlikte teknolojinin hayatımızdaki yerinin bambaşka bir boyut kazanması ise beklentilerimizin her geçen gün doğal olarak artmasına neden oluyor. Şirketler de rekabet ortamında dirençli kalma yönünde çalışmalar yapıp iş modellerine farklılıklar kazandırıyor ve yeni teknolojileri hayata geçiriyor.

Pazar dinamiklerini değerlendirme aşamasında hem cezbeden teknolojileri hem de bitme noktası eğilimindeki teknolojileri Gartner Hype Cycle grafiğinden destek alarak fikir yürütmek iyi bir seçenek olabilir. Önümüzdeki 10 yılı etkileyecek yeni teknolojik trendlerde, insanların yaşantısına odaklanan ve insan zekâsını ölçüt alan teknolojilerin ağırlıklı olarak tercih edileceği düşünülüyor.

Akıllı yaşam alanlarının artmasına yönelik gelişmelerin devam edeceği, insanlar yerine en az onlar kadar efektif kararlar alabilen yapay zekâ ya da makine teknolojileriyle donanımlı insansı robotlarla karşılaşmamız olası gibi görünüyor. Görüntü ve sesi tanıma sistemleri, akıllı kişisel mobil asistanları gibi gelişmelere yakından tanık olduğumuzu düşünürsek bir sonraki adımların neler olacağı büyük merak uyandıracağa benziyor.

Elektrikli ve otonom araçlar, teknolojinin yükselen yıldızları olacağa benziyor. Mobil telefonlarınıza gelen güncellemeleri düşünün. Bu araçlara gelen her yeni güncelleme sayesinde araca ait özelliklerin çoğunun araç değişimine gerek olmadan halledildiğinin düşüncesi bile hepimizi heyecanlandırmaya yetiyor değil mi? Yeni nesil otonom araçlar büyük avantajlar sağlayacak.

İnternetin gelişen süreçte elektrikli aletler ve bulut teknolojileriyle entegre duruma gelmesi,  insanın iş yükünü hafifleteceği için büyük ayrıcalıklar sağlayacağa benziyor.

Gartner Hype Cycle grafiğinden hareketle tüm teknolojik gelişmelerin yaşam döngüsünü anlamlandırmak sizlere büyük ayrıcalıklar sağlayacak. Gartner Hype Cycle ile elde ettiğiniz yeteneklerin ışığında teknolojileri benimseme ihtimalinize yönelik ön görülere sahip olun. En uygun yatırımlara odaklanın. Veri ve analiz sonuçlarıyla büyük başarılar elde etmenin keyfini yaşayın.

Kaynaklar

Gartner Hype Cycle, Gartner -  https://www.gartner.com/en/research/methodologies/gartner-hype-cycle

5 Trends Appear on the Gartner Hype Cycle for Emerging Technologies, 2019, Gartner - https://www.gartner.com/smarterwithgartner/5-trends-appear-on-the-gartner-hype-cycle-for-emerging-technologies-2019/

Dr. Sertaç Doğanay, LinkedIn - https://www.linkedin.com/posts/sertacdoganay_2019-teknoloji-trendleri-activity-6587648681518874625-evj_

Gartner 2019 “HYPE CYCLE”ı açıkladı: Yeni teknolojilerin son durumu, BThaber - https://www.bthaber.com/gartner-2019-hype-cyclei-acikladi-yeni-teknolojilerin-son-durumu/

SangforTechnologies- https://www.sangfor.com/blog/cybersecurity/what-is-gartner-hype-cycle-sangfor-named-in-6-gartner-hype-cycle-reports